Altın deyince çoğumuzun aklına “24 ayar” ya da “saf altın” gelir. Ancak günlük hayatta taktığımız altın takılar genellikle saf altın değildir.

Çünkü altın, doğal hâliyle yumuşak bir metaldir ve dayanıklı hâle getirilmesi gerekir. İşte bu noktada devreye alaşım girer.

Bu yazımızda altın alaşımı nedir, neden kullanılır ve hangi metaller hangi renkleri oluşturur gibi sorulara sade ve öğretici yanıtlar veriyoruz.

1. Altın Alaşımı Nedir?

Altın alaşımı, saf altının farklı metallerle karıştırılarak dayanıklı, işlenebilir ve renkli hale getirilmesidir.

Alaşım sayesinde altın sadece sertleşmez, aynı zamanda sarı, beyaz, pembe (rose) gibi farklı renk tonlarına da kavuşur.

Neden Alaşım Yapılır?

• Takılarda kırılmayı/çizilmeyi önlemek
• Renk farklılıkları elde etmek
• Maliyetleri kontrol altında tutmak
• Kuyumculukta işleme kolaylığı sağlamak

2. Altının Renk Paleti: Hangi Metal Hangi Rengi Verir?

Altın takıların rengi, içine katılan alaşım metallerinin bir yansımasıdır. Gelin en popüler altın renklerinin formüllerini inceleyelim:

a. Klasik ve Göz Alıcı: Sarı Altın

Sarı altın, altının en geleneksel ve tanınan rengidir. Ancak 24 ayar altından daha düşük ayarlardaki (örneğin 14 veya 18 ayar) sarı altınlar da birer alaşımdır.

Rengin canlı ve sıcak kalması için altın genellikle şu metallerle karıştırılır:

• Gümüş (Ag): Rengi hafifçe açar ve metale daha soğuk bir ton katar.
• Bakır (Cu): Rengi sıcaklaştırır ve daha zengin bir sarı tonu verir.

Gümüş ve bakır oranı değiştirilerek altının sarı tonu ayarlanabilir.

b. Modern ve Zarif: Beyaz Altın

Platine benzeyen modern ve şık görünümüyle beyaz altın, son yılların en popüler tercihlerinden biridir.

Bu renk, saf altının "beyaz" metallerle karıştırılmasıyla elde edilir. En yaygın kullanılan beyazlatıcı metaller şunlardır:

• Paladyum (Pd): Platinyum grubundan değerli bir metaldir. Altına doğal, parlak ve hipoalerjenik bir beyazlık katar.
• Gümüş (Ag): Beyazlatma etkisine yardımcı olur.
• Nikel (Ni): Güçlü bir beyazlatıcıdır ancak bazı kişilerde alerjik reaksiyonlara neden olabildiği için günümüzde daha az tercih edilmektedir.

Önemli Not: Beyaz altın takıların çoğu, son kat olarak rodyum ile kaplanır. Rodyum kaplama, takıya ekstra parlak, yansıtıcı bir beyazlık ve çizilmelere karşı ek bir koruma katmanı sağlar.

Bu kaplama zamanla aşınabilir ve takının eski parlaklığına kavuşması için yeniden kaplanması gerekebilir.

c. Romantik ve Trend: Rose (Pembe) Altın

Sıcak ve romantik tonuyla dikkat çeken rose altın, rengini büyük ölçüde tek bir metale borçludur:

• Bakır (Cu): Altın alaşımındaki bakır oranı ne kadar yüksek olursa, takının rengi o kadar kırmızıya ve pembeye döner.

Rose altın, sıcak tonu sayesinde tüm cilt renkleriyle harika bir uyum yakalar ve son yıllarda popülerliğini giderek artırmaktadır.

3. Örnek Alaşım Oranları (14 Ayar İçin)

Renk	Altın (Au)	Gümüş (Ag)	Bakır (Cu)	Diğer
Sarı Altın	%58,3	%30	%11,7	—
Beyaz Altın	%58,3	%32,2	—	%9,5 Paladyum
Rose Altın	%58,3	%9,2	%32,5	—

Not: Bu oranlar Dünya Altın Konseyi gibi uluslararası kaynaklara göre örnek verilerdir. Gerçek oranlar üreticiye göre küçük farklar gösterebilir.

4. Alaşımın Takıya Etkisi

• Sertlik: Alaşım arttıkça altın daha dayanıklı hale gelir.
• Renk: Hangi metalin ne oranda eklendiği rengi belirler.
• Alerji riski: Özellikle nikel içeren beyaz altınlar, hassas ciltlerde alerji yapabilir. Nikel içermeyen alaşımlar tercih edilmelidir.
• Fiyat: Paladyum ve platin gibi alaşım metallerinin değeri arttıkça ürün fiyatsal olarak da yükselir.

Altının Rengi ve Dayanıklılığı Tesadüf Değil

Altın takınızın rengi yalnızca moda tercihi değil, içinde hangi metallerin kullanıldığıyla doğrudan ilişkilidir.

Altın alırken sadece “kaç ayar” olduğuna değil, hangi alaşımlarla üretildiğine de dikkat etmek bilinçli bir seçimdir.

Bu yazıda yer alan teknik içerik ve veriler, Dünya Altın Konseyi (World Gold Council) tarafından yayımlanan kaynaklardan derlenmiştir.